در همان روزهای نخست انتشار اخبار شروع واکسیناسیون کرونا، تاثیرات مثبت آن را در اقتصاد جهان میتوان دید. افزایش تقاضای جهانی نفت و رشد دیگر بازارهای مالی.
براساس جدیدترین پیش‌بینی‌ها، بازگشت اقتصاد جهان از وضعیت فعلی ناشی از ویروس کرونا به حالت عادی و یا رشد نسبت به قبل تندتر از میزان انتظار است که بخشی از آن به نحوه عرضه و عملکرد واکسن های موفق بستگی دارد.
سازمان توسعه و همکاری های اقتصادی (OECD) مستقر در پاریس، پیش‌بینی‌هایش برای رشد تولید ناخالص داخلی جهان را در سال جاری به ۵.۵ درصد و سال آینده (۲۰۲۲) به ۴ درصد افزایش داد، در حالی که این ارقام در ماه دسامبر به ترتیب ۴.۲ درصد و ۳.۷ درصد پیش‌بینی شده بود.
اگرچه اقتصاد ایران قبل از این همه‌گیری به‌دلیل عوامل خارجی و داخلی حال و روز خوشی رو تجربه نمی‌کرد و این همه‌گیری مزید بر علت شد تا کمر اقتصاد ایران را درهم بشکند، اما حقایقی هست که نمی‌توان از آنها چشم پوشید و با خوش‌بینی از دوران طلایی پساکرونا سخن بگوییم.
– تورم دورقمی در تمامی سالهای بعد از انقلاب به‌جز سالهای معدودی.
– حجم نقدینگی در اقتصاد ایران در چهل ساله گذشته هر۱۰ سال تقریبا ۱۰ برابر شده است و این فارغ از این است که چه شخصی و از چه جریانی رییس‌جمهور بوده باشد.
– طی ۳ سال گذشته ۲۰ درصد از حجم اقتصاد کم و به تبع آن قدرت خرید مردم هم ۲۰ درصد کاسته شده یعنی یک پنجم از سفره مردم آب رفته است.
اما آیا با اتمام فرایند واکسیناسیون گشایش اقتصادی رخ خواهد داد؟
آیا با برداشته شدن تحریم‌ها مشکل اقتصاد ایران حل خواهد شد؟ قطعا خیر. اگرچه تحریم‌ها باعث تعمیق مشکلات اقتصادی ایران شد، اما مشکل ریشه مشکلات رو باید در جایی دیگر جست. چراکه در سالهای مثل ۱۳۹۰ که ایران بزرگترین درآمد تاریخی را داشت، اما گشایشی رخ نداد.
دلیل اصلی ساختار اقتصادی مشکل‌ساز ایران است. یکی از مهمترین مشکلات کسری بودجه همیشگی است که با چاپ اسکناس باعث تورم‌های بالای ۲۰ درصد و کاهش ارزش پول شده است.
با در نظر گرفتن موارد بالا میتوان گشایش اقتصادی در ایران تا حدی نیز به زمان اتمام فرآیند واکسیناسیون بستگی دارد. قطع به یقین گشایش سیاسی در انتخابات پیش رو نیز به این روند کمک خواهد کرد و این‌طور نیست که برخی میگویند تغییر در رییس قوه مجریه چندان گشایش حاصل نمی‌شود.
قطعا دولتی قوی و یکدست و با مقبولیت حاکمیت با برنامه و اراده حل معضلات اقتصادی فوق می‌تواند در طی دوره ٤ ساله رونق برای اقتصاد ایران به ارمغان بیاورد.
* عضو اتاق بازرگانی تهران
۲۲۳۲۲۵
